Introductie met betrekking tot de half feesten:
In Leviticus 23 lezen we de feesten die door Adonai zelf zijn in gesteld als eeuwigdurende feesten. Maar we kunnen daar niet Poerim en Chanoeka vinden.
Wel lezen we in het boek Ester over de instelling van het Poerimfeest door Ester en Mordechai als een instelling voor Israël. We lezen dit in Ester 9 vers 9:18-32.
Hetzelfde is het geval met Chanoeka. We kunnen de instelling en nog steeds durende opdracht van het vieren van Chanoeka lezen in het apocriefe boek Makkabeen 10:8
Het opvallende is dat de kerkgeschiedenis leert dat het weinig had gescheeld of het boek Ester was niet toegevoegd tot de huidige boeken van de bijbel en had ook in het rijtje van apocriefe boeken gestaan. De kerkvaders twijfelde bij het boek Ester omdat geen enkel maal de naam van God genoemd werd in het boek. Uiteindelijk besloot men het boek vanwege zijn geestelijke diepgang wel op te nemen in de bijbel. Het boek Makkabeen is niet toegevoegd en kan gezien worden als een belangrijk geschiedenis geschrift van Israël. Yeshua overigens heeft dit boek waarschijnlijk wel erkent omdat Hij ook op het feest van Chanoeka in Jeruzalem aanwezig was. (Ook bij een boek als De wijsheden van Jezus Sirach heeft de kerk kanttekens geplaatst terwijl dit Joodse boek vol wijsheden over de thora zit en er meerdere verwijzingen in de bijbel indirect naar dit boek zijn)
In de eerste plaats zijn Chanoeka en Poerim dus instellingen gegeven door mensen aan het volk van God en hebben daarom een ander geestelijk gewicht dan de bijbelse feesten in Leviticus 23. We zijn dus niet verplicht ze te vieren. Als is het wel aan te bevelen. Adonai zal ons zeker zegenen en vooral deze feesten leren onze blik op Jeruzalem gericht te houden!
Chanoeka het feest van het licht, net als kerst?
Chanoeka is het feest dat valt in de maanden november/december word vaak verward met het "Christelijke"kerstfeest. Vandaar dat we voordat we het over Chanoeka kunnen hebben even nog kort kijken naar het ontstaan van kerstfeest. Ten eerste moeten we concluderen dat nergens in de bijbel gesproken word van de instelling of viering van een geboortefeest ter ere van Yeshua (Jezus) Yeshua zelf heeft ons opgedragen zijn dood en opstanding te gedenken en niet zijn geboorte. Ten tweede is het een feit dat Yeshua niet op de 25 december geboren kan zijn. In de studie van Loofhuttenfeest ga ik hier verder op in en leg uit dat Yeshua naar alle waarschijnlijkheid en grote zekerheid mag worden aangenomen dat Hij rond loofhuttenfeest, wat valt in september/oktober, geboren moet zijn. Overigens zijn er in december geen herders met schapen in het veld meer te vinden. Het kerstfeest dat geïntroduceerd werd door de kerk was een egelrechte afstammeling en vervanging van het geboortefeest van de Zonnegod (Zonnewende op 25 december) Zelf de heidense symbolen als de kerstboom (Deze word genoemd in Jeremia 10:3-6) behangen met ballen. Wat stond voor hun (Germaanse) God van vruchtbaarheid werden de kerk binnen gehaald en overgoten met een christelijk sausje (Jezus is de zon der gerechtigheid zei men vroom) Zelfs de zogenaamde adventster is overgenomen uit andere religies. Indien u in november in India rond wandelt tijdens het Hindoe feest van Diwali dan waant u zich in kerstsferen in Holland. De huizen zijn versierd met gekleurde lampjes en voor hun ramen of huizen hangt een verlichte ster. Het verdrietigste van alles is dat dit indertijd bewust door de kerk gedaan is uit antisemitisme en men heeft zomaar alle bijbelse feesten overboord gegooid terwijl Adonai die zelf heeft ingesteld als een eeuwig durende instelling en hun heidense feesten overgoten met een christelijk sausje en de kerk binnen gehaald. Laten we dus niet de verwarring over ons laten komen dat Chanoeka een Joodse variant van het kerstfeest zou zijn. Deze twee liggen net zo ver uit elkaar als het oosten van het westen gescheiden is
De geschiedenis van Chanoeka:
165 voor onze jaartelling werd Israël overheerst door de Hellenistische Seleuciden. Zij onderdrukten de Joden en verboden hun religie te bedrijven en te beleven, Zelfs de tempel te Jeruzalem werd onteerd. Op een gegeven moment ontstond er een opstand tegen hen door de Joden, waarvan de bejaarde priester Mattitjahoe aan het hoofd stond. Na zijn sterven zetten zijn zoon; Juda, die de Maccabeër genoemd word de strijd voort. In de strijd had Juda een banier bij zich met de beginletters van de zin: Mi Kamocha Baeeliem Hasjeem - Wie is aan U gelijk onder de goden Heer! Uiteindelijk versloeg de Maccabeër de vijand en herstelde de tempel
Het verhaal van de kandelaar:
Het verhaal gaat dat toen de tempel gereinigd was en de zevenarmige menora weer moest worden aangestoken er slechts een kruikje kosjere olie was. Net genoeg om een lamp een dag te laten branden. Men stak deze ene arm van de kandelaar aan - en het wonder dat gebeurde was dat deze vlam de 8 dagen van het feest bleef branden, zodat in de tussentijd kosjere olijfolie gewonnen kon worden. Daarom brand nu nog in ieder Joods huis de negen armige Chanoeka kandelaar.
Namen van het feest:
Chanoeka; wat betekent Inwijding (Inwijdingsfeest van de tempel)
Chag Ha'oerim = Feest van de lichten (wat tevens het enigste duidelijke herkenbare ritueel van dit feest is)
Het feest word 8 dagen lang gevierd en start op de 25 Kislew (klik hier voor de kalender van de Joodse feesten) van de Joodse kalender met het aansteken van de eerste kaars van de 8.
De Chanoeka kandelaar:
- Speciale 9 armige kandelaar = 1 kaars voor iedere dag en de extra = de Sjammasj (wat betekent dienaar en het beeld van Yeshua is. Hij heeft het licht in de wereld ontstoken en aan ons doorgegeven)
- men steekt op de eerste avond de meest rechterkaars aan (In het Hebreeuws ga je van rechts naar links) En iedere avond daarna word een extra kaars aangestoken.
- Vaak staat de kandelaar als getuigenis voor voorbijgangers in de vensterbank
- Men steekt 'm aan net voor zonsondergang en laat 'm minimaal 30 minuten branden.
- In eerste plaats een gezinsfeest:
Chanoeka is in eerste plaats een gezinsfeest.
Men viert het vaak in huiselijke sfeer en op de eerste avond geeft men elkander vaak cadeautjes. Ook speelt men vaak spelletjes. Zoals het kende spel met de dreidel. (hier vindt u de uitleg van het spel) Op de dreidel staan de begin letters van de zin: Een groot wonder vond daar plaats. Wijzend op de tempel reiniging! Veelal eet men producten die in olie zijn gebakken om het wonder van de olie te gedenken. (Latkes - is een van de meest gegeten basisproducten bij het warme eten tijdens Chanoeka - voor het recept klik hier) Het feest word acht dagen lang gevierd.
Yeshua en Chanoeka:
In 2 Makkabeeen 10:1-9 lezen we dat Chanoeka een soort van herhaling van het Loofhuttenfeest was. Een paar maanden daarvoor had men nog in de bergen en spelonken het Loofhuttenfeest gevierd en nu was het winter geworden en de tempel was terug in Joodse handen en men vierde de vernieuwing van de tempel met een soort van loofhuttenfeest.
Tijdens de 8e dag van loofhuttenfeest was het de gewoonte dat men de brandende menora uit de tempel haalde en op het tempelplein toonde aan de mensen. Het is ook dat moment dat Yeshua (Jezus) zegt in Johannes 8:12 Ik ben het licht der wereld. (dit deed hij overigens ook in Joh 7 toen op de 7e dag 7 maal water werd geput uit de bron en op het tempel plein werd uitgegoten. Toen zei Hij ook Ik ben het levende water) Als het ware legde Hij uit dat de feesten een afspiegeling/schaduw van Hem waren en zijn. Hij is de degene die onze geestelijke tempels vernieuwd!
In Johannes 10 vers 22/23 lezen we dat Yeshua (Jezus) op het Chanoeka aanwezig was in de tempel van Jeruzalem. Toen kwam het vernieuwingsfeest te Jeruzalem; het was winter. En Jezus wandelde in de tempel, in de zuilengangen van Salomo. Als Yeshua dit feest vierde mogen ook wij, zijn volgelingen het vieren.
De betekenis van het feest:
- Dat keer op keer de tegenstander probeert Gods volk te vernietigen, maar dat God een God van trouw is.
- Dat een volk in een dag geboren kan worden
- Dat Yeshua de vernieuwer is van onze tempel (Lichaam)
Veel gelezen vers in de Synagoge op Chanoeka is Zacharia 4:6; Niet door kracht noch door geweld, maar door Mijn Geest zegt de Heer.
Shalom
Pastor Immanuel Livestro
