De bovenstaande zin heb ik maar al te vaak geciteerd horen worden door christenen. Als je dan vraagt hoe men dit weet, verwijst men vaak naar twee bijbelgedeelten. Het eerste is de tekst uit Maleachi 2:16: Want Ik haat echtscheiding, zegt de Here, de God van Israël, en dat en zijn gewaad met geweldpleging overdekt, zegt de Here der heerscharen. En het andere bijbelgedeelte gaat over de woorden die Jezus zegt over echtbreuk in Matthëus 5:31, 32: Er is ook gezegd: Al wie zijn vrouw wegzendt, moet haar een scheidbrief geven. Maar Ik zeg u: Een ieder, die zijn vrouw wegzendt om een andere redden dan ontucht, maakt, dat er echtbreuk met haar gepleegd wordt; en al wie een weggezondene trouwt, pleegt echtbreuk. Twee teksten die koren op de molen zijn voor tegenstanders van echtscheiding. Men gaat ervan uit dat één plus één twee is. Maar helaas ligt het niet altijd zo eenvoudig. Vaak wordt er nog verder gegaan en zegt men niet alleen dat God echtscheiding haat, maar denkt men zelfs dat God ook de gescheidene haat. We zien regelmatig gebeuren dat christenen die gaan scheiden als tweederangschristenen worden beschouwd, en zij mogen dan bepaalde posities in de kerk niet meer bekleden. Ook denken veel gelovigen dat het niet mogen scheiden één van de tien geboden is. Om hier even kort op in te gaan, gaat het in de tien geboden niet over scheiden, maar over overspel plegen. En hier is de bijbel op veel punten heel duidelijk over. Dit is een zonde, zoals stelen en liegen dat ook zijn. Dit zijn dingen waar in het oude testament verzoenoffers voor moesten worden gebracht, en hier moeten wij ons ook vandaag de dag nog steeds van bekeren. Maar nu even een vraag aan u: “Zou Gods genade er wel zijn voor moordenaars, dieven en leugenaars (van deze laatste komen er veel voor binnen de kerk – de apostel Jacobus zegt zelfs dat wij ons allen nog steeds daaraan schuldig maken en als we zeggen dat niet te doen, liegen we ook weer), maar niet voor mensen die overspel hebben gepleegd?” Is Gods genade niet groot genoeg voor overspel? Heeft Hij deze zonde dan niet op het vloekhout gedragen? De bijbel leert ons toch dat als we berouw tonen en aan God onze zonden belijden, Hij goed en rechtvaardig is om ons te vergeven…
Maar nu even terug naar de stelling: God haat echtscheiding. Want is dit wel werkelijk zo? Begrijp me niet verkeerd, ik geloof niet dat God een voorstander van scheiding is, maar was het God zelf niet die Mozes de wet gaf en daarmee ook de scheidbrief die daar een onderdeel van uitmaakt? We lezen hierover in Deuteronomium 24. Veel mensen denken dat de scheidbrief een uitvinding van Mozes was omdat er staat in de bijbel dat de scheidbrief door Mozes is gekomen. Maar dat is een foute manier van lezen. In de tijd van Jezus kende men niet de bijbel zoals wij die kennen. Men had toen de Tenach bestaande uit de drie Joodse delen: de Thora (=
de wet, de vijf boeken van Mozes – ook wel gewoon Mozes genoemd), de Profeten (behalve de boeken door de profeten, ook die over profeten: Jozua, Richteren, Samuël en Koningen) en de Geschriften (een soort restcategorie met geschiedkundige werken, poëtische boeken en het profetische boek Daniël). Dus als we het hebben over Mozes, hebben we het gewoon over Gods Woord, de vijf boeken van Mozes, de wet, van God zelf uitgegaan. Dus de scheidbrief is door God ingesteld. Het gaat nog zelfs verder, want als we over de geschiedenis van Israël lezen, zien we dat er een moment komt waarop veel Joodse mannen met buitenlandse vrouwen getrouwd waren en om de toekomst van zijn volk te beschermen, geeft hij aan Ezra de opdracht om deze Joodse mannen allemaal te laten scheiden. Hoe kan het dat God die echtscheiding haat, wel weer mensen oproept – ja zelfs beveelt om te scheiden? Verder weten we ook dat God zelf een scheidbrief aan de 10 stammen van Israël heeft gegeven. We lezen dit in Jeremia 3:8,9: Maar Ik zag, toen Ik Afkerigheid, Israël, ter oorzake van haar echtbreuk, verstoten en haar de scheidbrief gegeven had, dat haar zuster, Trouweloze, Juda, zich niet liet afschrikken, maar heenging en eveneens ontucht pleegde; en door haar lichtvaardig gepleegde ontucht ontwijdde zij het land; ja, zij bedreef overspel met steen en met hout… Dus God is zelf gescheiden, wat zou inhouden dat Hij zichzelf veroordeelt. Dat kan toch niet?
Laten we dan nog eens teruggaan naar de tekst in Maleachi waar staat: God haat echtscheiding! Want staat dit er wel? Het is namelijk mijn ervaring dat er nog wel eens een foutje in een vertaling binnenglipt. Zo staan er in sommige vertalingen knotsen van fouten. Ik ontdekte dit toen ik mijn boek over vlaggen en dansen schreef. Zo vinden we een tekst in Jesaja 59:16 waarin er wordt gesproken over een Hij – wat God zou zijn. Terwijl de Statenvertaling juist aantoont dat deze hij de satan is. Het is hier dus helemaal verkeerd vertaald. Over nuanceverschillen gesproken, het maakt nogal wat uit of je de Heer bedoelt of de duivel. Zou het kunnen zijn dat er ook zo’n vertalingsfout is gemaakt in Maleachi 2:16. Als we de vertaling van Maarten Luther ernaast houden, zien we ineens een heel andere tekst verschijnen.
Maarten Luther vertaalt het als volgt: Maar wie haar haat en verstoot, spreekt de Heer, Israëls God, spreekt de Heer Zebaoth; derhalve wacht in uwer geest en versmaadt haar niet. We zien hetzelfde hier gebeuren wat ik eerder aantoonde in Jesaja 59:16. Het gaat niet erover dat God haat, maar als de mens haat. Dat maakt het verhaal anders. En ja, Luther lijkt het bij het rechte eind te hebben, want als we naar de grondtekst in het Hebreeuws gaan, gaat het niet langer erover dat God haat, maar dat Hij het erg vindt als de mens met haat uit elkaar gaat. Was misschien daar juist de scheidbrief niet voor bedoeld om in vrede uit elkaar te kunnen gaan als dit echt nodig was? Zou God het echt willen dat twee mensen in één huis leven en elkaar haten en het leven zuur maken. Ik geloof dat niet. Natuurlijk is God niet uit op echtscheiding en ook Jezus zegt dit duidelijk dat het met de hardheid van onze harten heeft te maken. Omdat wij niet genoeg kunnen buigen voor elkaar. Het huwelijk is mooi bedoeld, maar niet als een oorlogsgebied. Ik heb dit helaas van heel dichtbij mee mogen maken dat christenen niet wilden scheiden omdat dit ‘niet goed was’, maar het blijkbaar wel goed vonden om elkaars leven zuur te maken en mede daardoor ook het leven van hun kinderen. Nee, dat kan Gods bedoeling volgens mij nooit zijn geweest.
Maar ja, wat doen we dan met Jezus’ woorden in Matthëus 5. Overigens is dat sowieso een vreemd stukje tekst. In hetzelfde betoog zegt Hij dat als je oog je tot zonde verleid je ‘m moet uitrukken en als je hand je tot zonde verleidt je ‘m moet afhakken. Stelt Jezus hier een soort van Sharia wetgeving in? En als dat zo is, waarom zitten onze kerken dan niet vol eenogigen en mensen zonder handen. Want wie heeft daar nooit eens last van gehad. Vreemd dat we dan de ene tekst in Matthëus 5 letterlijk nemen en de andere niet. Dat is niet bepaald consequent zijn. Laten we eens wat nader naar deze tekst kijken. In Zijn aanhef staat gelijk een belangrijke sleutel. Er wordt gezegd!!! Er staat niet; Er staat geschreven. Jezus heeft het nu dus niet over de bijbel, maar waar Hij het wel over heeft, is de mening die in Zijn tijd werd aangehangen. Er waren namelijk verschillende stromingen binnen het Jodendom en één van hen was zelf zover gegaan dat men al mocht scheiden als de vrouw het eten liet aanbranden of men een andere, mooiere vrouw zag. Ja het is logisch dat Jezus hier iets van zegt. Maar de tekst is nogal verwarrend, want later lijkt het net dat als je eenmaal gescheiden bent, je niet meer mag trouwen. Maar ook hier lezen we dan te snel. Hij zegt dat een weggezondene niet getrouwd mag worden. Het gaat hier dus niet over iemand die gescheiden is, maar weggezonden. Dat is als een man zijn vrouw wegzend zonder haar een scheidbrief te geven. Zo’n iemadn is dus voor
de wet nog steeds getrouwd. Jezus zegt dus hier, je kan niet met twee personen tegelijk getrouwd zijn. Ik zou nog veel dieper in deze tekst kunnen duiken, maar ik denk dat mijn punt duidelijk is. Jezus kan ook niet de scheidbrief buiten werking zetten en zegt dit ook zelf in hetzelfde hoofdstuk in het 17e en 18e vers, namelijk, dat Hij niet gekomen is om de wet te ontbinden en dat er geen jota of titel (lees leesteken) veranderd wordt tot Zijn wederkomst. Dus ook niet de scheidbrief uit Mozes komt te vervallen!
Nog een paar opmerkelijke punten wil ik graag belichten. Is het niet vreemd dat er in de wet allerlei voorschriften en offers gevraagd worden als iemand zondigt, maar dat er niet zoiets is voor echtscheiding. De conclusie is eenvoudig, omdat echtscheiding op zich nu eenmaal geen zonde is!
Wist u dat in het oude testament priesters mochten scheiden (en soms zelfs moesten) en dat zij ook met gescheiden vrouwen mochten trouwen. Het verbaast mij dat wij, die onder de genade leven, ineens dit wel verbieden. Wij zijn tegen echtscheiding en als iemand een ambt heeft, wordt hij vaak direct uit het ambt gezet als hij gaat scheiden. Laten we niet vergeten dat veel van de grote mannen in de bijbel gescheiden waren. De meeste van ons weten wel dat David op een gegeven moment gescheiden is van de dochter van Saul (Mikal), maar wat dacht u van Abraham die scheidde in opdracht van God van Hagar, maar ook Mozes was gescheiden en ga zo maar door. En ondanks dat ze gescheiden waren, ging Gods plan met hun leven door. Begrijp me goed ik ben geen voorstander van scheiden. Want scheiden is lijden. Zeker als er kinderen in het spel zijn. Maar soms kan het niet anders en God heeft daarom de scheidbrief ingesteld. Laten we dus stoppen de ander te veroordelen en niet te snel conclusies trekken. Want Gods Liefde en Genade is er voor een ieder, ja zelfs voor christenen.
I.Live © 17 juni 2010 Streams of Mercy andg Grace ministries
Voor meer info verwijs ik graag naar het boek: Scheiden en hertrouwen, wat zegt de bijbel? Door Ds. H.G. Koekkoek, uitgegeven door Stichting het Licht des Levens te Alphen aan den Rijn
